درسالی که گذشت، امروزه صنایع فرهنگی و خلاق نقش مهمی در اقتصاد جهان دارد. با این حال شرکت ها و کسب و کار های صنایع خلاق فرهنگی با چالش‌های منحصر به‌فردی در مراحل سه‌گانه رشد ، تداوم (حفظ رشد) و بقای بلند مدت کسب و کار مواجه هستند. این چالش‌ها عمدتاً از دو عامل محدودیت‌های مرتبط با سرمایه انسانی و تنش میان اهداف تجاری و اهداف خلاقانه نشأت می‌گیرند. این چالش‌ها هماهنگی مؤثر بخش تجاری (بازار) و فرایندهای خلاقانه را دشوار ساخته و به مانعی برجسته برای رشد و پیشرفت انواع کسب و کار های خلاق در محیطی رقابتی تبدیل شده‌اند. شرکت های خلاق در این وضعیت و برای غلبه بر این مشکلات، مدل‌های تجاری خلاق و نوآوری را برای حفظ رشد در طول زمان ابداع کرده‌اند. لاندون و همکاران1 در مقاله‌ی « نوآوری مدل کسب و کار در صنایع فرهنگی و خلاق : بینش‌هایی از سه شرکت پیشرو بازی موبایلی »2 با مطالعه مدل های کسب و کار بهترین شرکت های بازی سازی ، تأثیر مدل‌های نوآورانه کسب‌وکار بر موفقیت پایدار صنایع خلاق را بررسی کرده‌اند. در ادامه با تکیه بر مقاله مذکور و استفاده از آمار و اعداد مرتبط با این حوزه، نوآوری‌های سازندگان بازیهای موبایلی در مدل‌های کسب‌وکارشان -که منجر به موفقیت آن‌ها شده- را بررسی خواهیم کرد.
خلاقیت و درآمد ، معجزه بازیهای موبایلی
در حالی‌که درامد بازی های موبایلی در سال 2011 ، 8.6 میلیارد دلار بود، این عدد در پایان سال 2023 به 107 میلیارد دلار رسیده است. بازی های اندروید متأثر از تحولات دیجیتال رشد چشمگیری داشته‌اند و به بازیگر اصلی صنعت بازی ویدیویی تبدیل شده‌اند. به دلیل سرعت و فشار شدید اختلال‌های دیجیتال صنعت بازی های موبایلی موردی ایده‌آل برای مطالعه نوآوری در اجزای مدل کسب وکلام آخر کار در حوزه صنایع فرهنگی و خلاق است.
با اینکه فناوری‌های دیجیتال همچون گوشی های هوشمند ، فرصت‌های جدیدی را برای شرکت های بازی سازی فراهم کرده‌اند تا به کاربران و مصرف‌کنندگان دسترسی پیدا کنند و محصولات خود را به آن‌ها عرضه کنند. اما در عین حال، همین نیروهای دیجیتالی چرخه‌ی عمر بازی های موبایلی (محصولات) را نیز کوتاه می‌کنند. در این وضعیت، بازی های اندروید می‌توانند به سرعت محبوب شوند. اما با توجه و هجوم کاربران به محصول (بازی) بعدی، آن‌ها محو می‌شوند. این محیطِ رقابتی پویا، حفظ رشد را برای شرکت ها بازی موبایلی دشوار ساخته است.
شرکت های بازی سازی Rovio ، Zynga و King Digital توانسته‌اند به وسیله بازیهای خود به رشد و موفقیت قابل توجهی در بلند مدت دست پیدا کنند. بررسی و تجزیه و تحلیل مدل‌های تجاری این سه شرکت پیشرو بازیهای موبایلی بینش‌های مهمی را درباره چگونگی رشد پایدار در صنایع فرهنگی خلاق نمایان می‌کند.
نوآوری در محدوده‌ی منابع و کسب‌وکار
قبل از بررسی و پرداختن به نوآوری‌های شرکت های بازی ساز در مدل‌های کسب‌وکار ، توجه به مفاهیمی که در این مدل‌ها استفاده شده‌اند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. نویسندگان مقاله‌ی حاضر، با استفاده از دو مفهوم مدل کسب و کار و منابع ، چگونگی نوآوری مدل‌های تجاری کمپانی های بازی موبایل را در طول زمان توضیح می‌دهند. مفهوم مدل کسب و کار ، نوآوری‌ها را در نحوه ایجاد، ارائه و جذب ارزش توسط شرکت برجسته می‌کند و دیدگاه مبتنی بر منابع نیز نشان می‌دهد که چگونه نوآوری در مدل کسب‌وکار از منابع شرکت‌ها برای غلبه بر چالش‌های خاص صنایع خلاق استفاده می‌کند.
رشد، توسعه و بلوغ شرکت‌های بازی موبایل با خلاقیت و نوآوری
تجزیه و تحلیل شاخص های مدل های کسب و کار سه شرکت بازی‌سازی Rovio ، Zynga و King Digital نشان می‌دهد که نوآوری‌های متمایز و متناسب با الزامات راهبردی (آن‌ها) در هر سه مرحله‌ی رشد، توسعه و بلوغ چرخه حیاتشان در جریان است.
۱.نوآوری‌های مرحله رشد بازیهای موبایلی :
شرکت های بازی سازی موبایلی در آغاز فعالیتشان فاقد اعتبار و برای کاربران ناشناخته هستند. در مرحله رشد اولیه، کمپانی های بازی سازی به کسب شهرت و ایجاد رابطه با کاربران به‌وسیله روش‌هایی همچون ارائه محتوای رایگان بازی برای جذب سریع گیمر ها ، تبلیغات درون برنامه ای بازی برای کسب درآمد و راه‌اندازی محصولات اسپین‌آف مانند کالاهای مرتبط با برند اهتمام می‌ورزند. این نوآوری‌ها به تشکیل سریع پایگاهی از کاربران وفادار کمک می‌کند.
۲.نوآوری‌های مرحله توسعه بازیهای موبایلی :
در مرحله توسعه شرکت های بازی موبایلی بر روی کانال‌ها و شبکه‌های جدید توزیع برای دسترسی به کاربران بیشتر و حفظ رشد تمرکز می‌کنند. برای مثال شرکت Zynga برای دسترسی انحصاری به کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک ، با facebook شریک شد. همچنین شرکت بازی سازی King با استفاده از ویژگی های پلتفرم فیسبوک در بازیهای خود، هماهنگی و یکپارچگی قابل توجهی را برای کاربران خود به‌وجود آورد. به سخنی دیگر هر دو کمپانی تولید کننده بازی Zynga و King ، برای تسریع در فرایند رشد و توسعه‌ی خود از مزیت های رسانه های اجتماعی استفاده کرده‌اند.
۳.نوآوری‌های مرحله بلوغ بازیهای موبایلی :
بهترین شرکت های بازی سازی اندروید به بازی های جدید موبایلی (محتوای تازه) نیاز دارند. بر همین اساس در مرحله بلوغ شرکت‌های بازی ساز بر تولید محتوا و عرضه بازیهای موبایلی جدید تمرکز می‌کنند. ایجاد پلتفرم‌های توسعه برای درگیر کردن توسعه‌دهندگان خارجی در ایجاد بازی های جدید برای موبایل و نوآورانه به شرکت‌های تولید کننده بازی گوشی اجازه می‌دهد تا به‌طور مقرون به صرفه سبد محصولات خود را با بازی های جدید موبایلی گسترش دهند.
همان‌گونه که مشاهده شد، بهترین شرکت های بازی سازی توانسته‌اند با استفاده از خلاقیت و نوآوری در مدل های کسب و کار خود بر محدودیت‌هایی همچون فقدان شهرت و اعتبار، توزیع و توسعه آهسته و کمبود محصولاتشان که ناشی از تنش میان اهداف تجاری و خلاقانه و محدودیت‌های مرتبط با سرمایه انسانی است، فائق آیند.
کلام آخر
نوآوری در انواع مدل کسب و کار می‌تواند ابزاری راهبردی برای سازندگان بازی های موبایلی و به‌طور کلی شرکت‌های حوزه صنایع فرهنگی و خلاق باشد و به آن‌ها امکان دهد که چالش‌ها و مشکلات تجاری کسب و کارهای حوزه صنایع خلاق را مدیریت کنند. این شرکت‌ها می‌توانند با ترکیب منابع خود در طول زمان، بر محدودیت‌ها غلبه و با وجود چالش های صنایع فرهنگی و خلاق رشد بلندمدت خود را حفظ کنند.
مدیران شرکت های سازنده بازی برای موبایل ، می‌توانند با استفاده از محتوای رایگان ، تبلیغات درون بازی و اسپین‌آف‌ها برای کسب شهرت فوری در مراحل اولیه رشد، مشارکت با بهترین رسانه های اجتماعی برای دسترسی و توزیع گسترده در مرحله توسعه و درگیر کردن توسعه‌دهندگان خارجی از طریق پلتفرم‌ها برای تولید و عرضه بازی های جدید برای گوشی در مرحله بلوغ کسب‌وکارشان را هدایت و به موفیقت برسانند. با نظر به اینکه، سازندگان بازی های بومی در چند سال گذشته، تلاش‌های کمی زیادی در عرصه بازی سازی به‌ویژه بازی های موبایلی اندروید داشته‌اند، یافته‌های این یادداشت، می‌تواند در توفیق کیفی آن‌ها راهگشا باشد.
