بسیاری از ما در سالهای کودکی‌مان با شخصیت‌هایی زندگی کردیم که هرگز از قاب تلویزیون بیرون نیامدند. کنار سیمبا برای مرگ موفاسا اشک ریختیم. همراه با پرنسس‌های دیزنی رقصیدیم. دست در دست آلیس در سرزمین عجایب گم شدیم. به دنبال تارزان از این درخت به آن درخت پریدیم. بعد از تماشای داستان اسباب‌بازی‌ها، در گوشه‌ای از اتاقمان پنهان شدیم تا جان گرفتن اسباب‌بازی‌هایمان را ببینیم. هر قدر که سنمان بیشتر شد، ارتباط عاطفی‌مان با این شخصیت‌های کارتونی کم‌تر شد. تا جایی که حالا دیگر گاهی به‌سختی می‌توانیم باورشان کنیم یا با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری کنیم.
اما لذت‌های دیگری همچنان ما را پای ثابت انیمیشن‌ها نگه داشته است. حالا با درک عمیق‌تری از هنر و شگفتی ترکیب پویانمایی با جلوه‌های بصری، فیلم‌های انیمیشنی را نگاه می‌کنیم. گاهی گوش و چشممان را به دنبال نکته‌های ژرفی تیز می‌کنیم که باظرافت هرچه تمام لابه‌لای داستان گنجانده شده است. گاهی هم خسته از دنیای سراسر منطق و قاعده، به دنیای رنگارنگ و خلاقانه انیمیشن‌های فانتزی روی می‌آوریم و غرق در رؤیا می‌شویم. اما آیا تابه‌حال فکر کرده‌ایم خالق خاطره‌های دل‌انگیز دیروز و لحظه‌های شیرین امروزمان چه کسانی هستند؟ و لذت تماشای بهترین انیمیشن‌های دنیا را مدیون کدام شرکت‌ها هستیم؟
شرکت انیمیشن‌سازی والت دیزی|The Walt Disney Company
استودیو والت‌دیزنی در سال 1923 توسط والت و روی دیزنی با نام استودیو کارتون برادران دیزنی افتتاح شد. این شرکت با خلق انیمیشن‌های میکی موس، سفیدبرفی، پینوکیو، سیندرلا، زیبای خفته، صد و یک سگ خالدار و داستان اسباب‌بازی‌ها شروع به کار کرد و بخش بزرگی از دنیای کودکی ما را شکل داد. انیمیشن علاءالدین، زوتوپیا، فروزن، موانا، مولان، تارزان، وینی پو و رالف خرابکار از بهترین و محبوب‌ترین انیمیشن‌های دیزنی است.
شرکت انیمیشن‌سازی دیزنی دوست‌داشتنی حالا مکانی برای رؤیاپردازی و ریسک‌کردن است. محصولات والت‌دیزنی همه جنبه‌های صنعت فیلم و انیمیشن را پوشش می‌دهد. از ساخت فیلم، بازی‌های ویدئویی و تلویزیونی تا استراحتگاه‌ها و شهربازی‌ها. درآمد شرکت دیزنی با رشد سالانه 22 درصد به 82.7 میلیارد دلار در سال 2022 رسید که آن را در لیست بهترین و پردرآمدترین شرکت‌های انیمیشن‌سازی جهان قرار می‌دهد.
کارتون شیرشاه نیز از انیمیشن‌های دیزنی است که با درآمد جهانی بیش از 1.65 میلیارد دلار، پرفروش‌ترین فیلم انیمیشن تمام دوران‌ها محسوب می‌شود. نمودار زیر پرفروش‌ترین انیمیشن‌های دنیا را تا سال 2022 نشان می‌دهد.
استودیوی پیکسار|Pixar Animation Studios
اگر والت‌دیزنی محبوب‌ترین و بهترین شرکت انیمیشن‌سازی کلاسیک جهان است، شرکت پیکسار مهم‌ترین و بهترین استودیوی انیمیشن‌سازی مدرن است. استیو جایز استودیو پویانمایی پیکسار را در سال 1986 از جرج لوکاس خریداری کرد. این شرکت در ابتدا با فروش سخت‌افزار مورداستفاده برای ساخت گرافیک‌های کامپیوتری شروع به کار کرد. اما در نهایت به ساخت انیمیشن‌های کوتاه کامپیوتری و بعدتر انیمیشن‌های سینمایی و سریالی روی آورد. کمپانی پیکسار در سال 1995 با ساخت کارتون داستان اسباب‌بازی‌ها، انقلابی در صنعت انیمه روبه زوال ایجاد کرد. فیلم داستان اسباب‌بازی‌ها اولین انیمیشن پیکسار بود که به طور کامل روی کامپیوتر ساخته شد.
انیمیشن‌های پیکسار و دیزنی
شرکت انیمیشن‌سازی پیکسار در سال 2006 توسط دیزنی خریداری شد. بااین‌حال، سبک انیمیشن‌های این دو استودیو بسیار متفاوت از یکدیگر است. بیشترین تفاوت در حس و حال فیلم‌ها و شخصیت‌های آن‌ها است. داستان‌های دیزنی معمولاً بر محور «روزی روزگاری…» است. درحالی‌که تئوری انیمیشن‌های پیکسار بر مبنای «آیا خوب نیست اگر…» شکل می‌گیرند. علاوه بر این، فیلم‌های استودیوی پیکسار بافت‌ها، بیان‌ها و نقص‌های شخصیتی رئال‌تری دارد؛ اما انیمیشن‌های دیزنی اغلب داستان‌های ایده‌آل‌تر و سینمایی‌تری ارائه می‌کند. شرکت انیمیشن‌سازی پیکسار بر این باور است که داستان، مهم‌ترین جنبه یک انیمیشن است. تمرکزش بر خلق یک داستان هیجان‌انگیز با شخصیت‌های جذاب است.
پرفروش‌ترین انیمیشن‌های پیکسار
انیمیشن شگفت انگیزان 2، در جستجوی دوری، داستان اسباب‌بازی‌ها، درون بیرون، در جستجوی نمو، انیمیشن بالا، دانشگاه هیولاها، شگفت انگیزان 1 و شرکت هیولاها به ترتیب در لیست پرفروش‌ترین انیمیشن‌های پیکسار قرار دارند. در سال 2022 درآمد شرکت انیمیشن‌سازی پیکسار 770.0 میلیون دلار بود.
شرکت انیمیشن‌سازی دریم ورکس|DreamWorks Animation
یک غول سبز دوست‌داشتنی، یک ترول بیش از حد خوش‌بین با موهای صورتی، یک پاندای شیفته هنرهای رزمی و عاشق نودل، یک نوزاد اهل تجارت، یک قهرمان وایکینگ خجالتی و درعین‌حال کاریزماتیک همراه اژدهای خانگی‌اش شخصیت‌های محبوبی هستند که محصولات دریم ورکس برایمان خلق کرده است. فیلم‌هایی مثل انیمیشن شرک، کارتون ترول‌ها، پاندای کونگ فو کار، انیمیشن چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم، فیلم سینمایی ماداگاسکار و انیمیشن بچه رئیس از بهترین انیمیشن‌های دریم ورکس هستند. تخصص شرکت انیمیشن‌سازی دریم ورکس در خلق داستان‌هایی از سفرهای قهرمانان غیرمتعارف با چاشنی طنز است.
کمپانی دریم ورکس را سه مدیر صنعت سرگرمی در سال 1994 تأسیس کرند. تهیه‌کننده و کارگردان استیون اسپیلبرگ، تهیه‌کننده موسیقی دیوید گفن و مدیر سابق دیزنی جفری کاتزنبرگ. از آن زمان دریم ورکس به یکی از بزرگ‌ترین و بهترین شرکت‌های انیمیشن‌سازی معروف جهان تبدیل شد. تا کنون جوایز بین‌المللی متعددی از جمله امی و اسکار کسب کرده است.
انیمیشن‌های استودیو دریم ورکس از سال 2013 شروع به ساخت مجموعه‌های تلویزیونی کرد و فقط در 5 سال، بیش از 1000 قسمت مجموعه ساخت. درآمد این شرکت در سال 2022 به 915.9 میلیون دلار رسید.
استودیو جیبلی|Ghibli
چهچیرو، دختربچه ده سالهای است که به طور اتفاقی به یک پارک موضوعی متروکه می‌رسد و بعداً می‌فهمد آنجا قلمروی ارواح و خدایان است. او برای یافتن راه نجات، ناچار می‌شود در حمامی کار کند که در خدمت مشتریان ماورایی است. این داستان بهترین انیمیشن شرکت جیبلی است. انیمیشن سینمایی شهر اشباح با فروشی معادل 395 میلیون دلار، طی 19 سال عنوان «موفق‌ترین فیلم گیشه ژاپن» را در اختیار داشت. همچنین برنده جایزه خرس طلایی و جایزه اسکار به‌عنوان «بهترین انیمیشن بلند» شد. بر این اساس، تنها فیلم غیرانگلیسی زبانی است که به چنین موفقیتی دست‌یافته است. همسایه من توروتو، خدمات تحویل کیکی و لاپوتا قلعه‌ای در آسمان از بهترین انیمه‌های استودیو جیبلی است.
شرکت انیمیشن‌سازی جیبلی در سال 1985 با همکاری دو کارگردان و یک تهیه‌کننده ژاپنی تأسیس شد. با عبور از دوران سختی که انیمه هیچ جایگاهی در صنعت فیلم آن نداشت، به محبوبیت جهانی دست‌یافت. این شرکت تا کنون 8 انیمه از 15 انیمه پرفروش تاریخ ژاپن را خلق کرده است.
کمپانی انیمیشن‌سازی برادران وارنر|Warner Bros
در میان بهترین شرکت‌های انیمیشن‌سازی جهان شاید هیچ شرکتی به‌اندازه استودیو برادران وارنر شخصیت انیمیشنی خلق نکرده باشد. بخش انیمیشن برادران وارنر، زیرمجموعه شرکت وارنر مدیا است. همچنین یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت سرگرمی و پویانمایی به شمار می‌رود. این کمپانی پروژه‌هایی را برای پلتفرم‌های متعدد داخلی و خارجی تولید می‌کند.
شرکت برادران وارنر در سال 1933 تأسیس شد. از سال 1969 به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و کاهش محبوبیت، تولید انیمیشن‌های کوتاه را متوقف کرد. بعد از آن، انیمیشن لونی تونز تنها به‌عنوان شخصیت باگز بانی به حیات خود ادامه داد. این خرگوش اکنون یک نماد فرهنگی و حتی عضوی از مشاهیر هالیوود محسوب می‌شود. انیمیشن‌های شرکت برادران وارنر بتمن، سوپرمن و آهن غول‌پیکر از بهترین فیلم‌های معروف کمپانی برادران وانر است.
شرکت‌های انیمیشن‌سازی ایران
در حال حاضر بزرگ‌ترین و بهترین شرکت انیمیشن‌سازی در ایران مرکز پویانمایی صبا وابسته به صداوسیما است. این شرکت سالانه هزاران دقیقه انیمه را از سازندگان پویانمایی خریداری می‌کند. این شرکت در سال 1374 تأسیس شد و اکنون در بخش تولید، تحقیق، آموزش و فروش انیمیشن فعالیت می‌کند. کارتون پهلوانان، انیمیشن کلیله و دوستان، مثل نامه، شکرستان، نبرد خلیج‌فارس، کارتون خداوند لک‌لک‌ها را دوست دارد، انیمیشن زیبای ایرانی جمشید و خورشید از محبوب‌ترین انیمیشن‌های ایرانی این شرکت است.
سازمان اوج
سازمان هنری رسانه‌ای اوج، موسسه‌ای شبه‌دولتی است که از سال 1390 کار خود را آغاز کرد. اکنون در زمینۀ تولید محصولات فرهنگی در بخش‌های مختلف مثل سینما، تئاتر، موسیقی، گرافیک و تبلیغات شهری فعال است.
انیمیشن ایرانی پسر دلفینی یکی از موفق‌ترین و بهترین انیمیشن‌های ایرانی این سازمان است که در استودیوی اسکای فریم تولید شد. کارتون پسر دلفینی انیمیشنی در ژانر فانتزی، ماجراجویی و کمدی است که بعد از اکران در روسیه، با یک وقفۀ دوساله به علت شیوع کرونا در سال 1401 در ایران اکران شد. این انیمیشن ساخت ایران در روسیه توانست فروشی معادل 32 میلیارد دلار داشته باشد. در ایران نیز فقط در 3 هفتۀ اول، 6 میلیارد فروش داشت. مدتی بعد موفق شد از مرز 20 میلیارد فروش در گیشه عبور کند. انیمیشن ایرانی زیبا پسر دلفینی علاوه بر روسیه و ایران در آلمان و ترکیه نیز اکران شد. از دیگر تولیدات انیمیشنی سازمان اوج می‌توان فیلم انیمیشن سینمایی فهرست مقدس، آرمن و شهر موشکی را نام برد.
مرکز انیمیشن‌سازی سوره
مرکز انیمیشن سازمان سینمایی سوره وابسته به حوزۀ هنری انقلاب اسلامی است. کارتون لوپتو اولین انیمه این مرکز است که با شعار «شادی ساختنی است» وارد سینماها شد. انیمیشن لوپتو با فروش بیش از 20 میلیارد تومان، پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ ایران بعد از پسر دلفینی محسوب می‌شود. انیمیشن کوتاه بیا آشتی کنیم نیز در کارنامۀ مرکز سوره دیده می‌شود که همراه با لوپتو راهی جشنوارۀ انیمیشن پام اسپرینگز آمریکا شد. انیمیشن سینمایی ایرانی جدید بازی ناتمام، موتورها، خواب دزد، ابرقهرمان و بادآباد از دیگر کارتون‌های ساخت ایران مرکز انیمیشن سوره است که در مرحلۀ پیش‌تولید و تولید قرار دارد.
استودیو انیمیشن‌سازی هنر پویا
سه انیمیشن معروف و پرفروش ایرانی کارتون فیل شاه ایرانی، فیلم انیمیشن سینمایی شاهزاده روم و مردی که خودش را کشت محصول گروه انیمیشن هنر پویا است. گروه هنر پویا یک مؤسسه هنری کاملاً خصوصی است که در زمینه ساخت فیلم‌های انیمیشن ایرانی فعالیت می‌کند.
از بهترین شرکت‌های انیمیشن‌سازی ایرانی می‌توان به بینا فیلم، جوزان فیلم، شرکت رایانه افزار، موج سوم و مؤسسه حور اشاره کرد که از دیگر شرکت‌های خصوصی در صنعت انیمه و پویانمایی هستند.
کلام آخر
صنعت انیمیشن یک بازار بزرگ جهانی محسوب می‌شود که به‌سرعت درحال‌رشد است. در این میان، ده‌ها شرکت انیمیشن‌سازی در سراسر جهان فعالیت می‌کنند. والت‌دیزنی، پیکسار، دریم ورکس، جیبلی و برادران وارنر از بزرگ‌ترین و بهترین شرکت‌های انیمیشن‌سازی هستند که والت‌دیزنی در صدر همه آن‌ها قرار دارد. اما صنعت پویانمایی در ایران وضعیت مطلوبی ندارد. مرکز پویانمایی صبا بزرگ‌ترین شرکت انیمیشن‌سازی در ایران است که وابسته به صداوسیما فعالیت دارد.
منابع
www.zippia.com
