موسیقی پناهگاه انسان معاصر است، او در عمده‌ی لحظاتی که سپری می‌کند با موسیقی هم‌نشین است. تفاوتی نمی‌کند در سرزمین شادی خرامان می‌دویم یا با حزن و اندوه در خود غلتیده و فرو رفته‌ایم، موسیقی حتی در ایستادن روی مرزها و ندانستن‌ها هم همراه ماست. از این رو می‌توان ادعا کرد که موسیقی ملموس‌ترین تجربه افراد از صنایع فرهنگی و خلاق است که دایره مخاطبان و همراهان گسترده‌ای دارد. بر همین اساس انتظار می‌رود که صنعت موسقی بازار بزرگی داشته باشد، اما در واقعیت اوضاع متفاوت است. گزارش استاتیستا از صنعت موسیقی در سال ۲۰۲۳ آمارهای کلیدی و جذابی را درباره درآمد، شرکت‌ها و ناشران پیشرو، هنرمندان محبوب، جوایز و… ارائه کرده است. این گزارش با مطالعه‌ی روندها، نگاهی کلان و داده‌محور به صنعت موسیقی دارد که در ادامه بازخوانی و نکات برجسته آن بررسی می‌گردد.
رشد آهسته‌ی درآمد صنعت موسیقی
درآمد صنعت موسیقی در مقایسه با سایر صنایع خلاق، عدد بزرگی نیست، برای مثال درآمد صنعت تبلیغات و بازی ویدئویی به‌ترتیب بیش از ۱۰ برابر و ۷ برابر صنعت موسیقی است. همچنین صنعت موسیقی در دهه‌ی گذشته، رشد کمی داشته و بر خلاف صنایع دیگر، جهش‌های درآمدی نداشته است. نگاهی به درآمد صنعت موسیقی نشان می‌دهد که درآمد صنعت موسیقی در سال ۲۰۲۳ به ۶۵.۱۷ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که این عدد در مقایسه با سال ۲۰۱۲ فقط ۲۰ میلیارد دلار افزایش یافته و بر خلاف تصورها، صنعت موسیقی نتوانسته افزایش درآمد قابل توجهی داشته باشد.
رشد درآمد موسیقی ضبط شده با غلبه بر موسیقی دیجیتال و استریم
با اینکه نرخ رشد درآمد موسیقی ضبط شده در سال ۲۰۲۲ ، در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش یافته، اما موسیقی ضبط شده همچنان با درآمد ۳۱.۲ میلیارد دلاری که دارد پردرآمدترین بخش صنعت موسیقی در دنیا است. درامد موسیقی استریم در سال ۲۰۲۲ به مقدار ۱۷.۵ میلیارد دلار رسید. درامد موسیقی دیجیتال سال ۲۰۲۱ نیز، توانسته ۱.۱ میلیارد دلار را نصیب خود کند.
بهترین و بزرگترین ناشران موسیقی
نگاهی به برترین ناشران بازار موسیقی در جهان بر اساس سهم آن‌ها از درآمد جهانی موسیقی نشان می‌دهد که ناشران مستقل ( Independents ) همچنان با ۴۰درصد بیشترین سهم را از درآمد صنعت موسیقی دارند. موسیقی مستقل اشاره‌ای به موسیقی است که مستقل از شرکت‌های ضبط تجاری و مراکز وابسته به آن‌ها تولید می‌شود.
شرکت Sony/ATV که از سال ۲۰۱۲ بزرگترین ناشر بازار موسیقی بوده، در سال ۲۰۲۲ نیز توانسته با سهم ۲۴.۷درصدی که داشته، این عنوان را تکرار کند.
کمپانی موسیقی Universal با سهم ۲۳.۴درصدی و Warner Chappell با سهم ۱۲درصدی از درامد جهانی بازار موسیقی در جایگاه‌های بعدی ایستاده‌اند. همچنین نامی از شرکت های موسیقی همچون EMI و Kobalt که در سال‌های گذشته، سهمی از بازار را در اختیار داشتند، دیده نمی‌شود.
پخش آنلاین موسیقی در اسپاتیفای Spotify
در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲، حدود یک‌سوم (۳۰.۵درصد) از مشترکان پخش آنلاین آهنگ مشترک اسپاتیفای Spotify بوده‌اند. تعداد مشترکان اسپاتیفای نسبت به بقیه سرویس های استریم پیشتاز است. پس از اسپاتیفای، اپل موزیک با ۱۳.۷درصد در رتبه دوم و تنسنت موزیک با ۱۳.۴ درصد در جایگاه سوم محبوب ترین سرویس های استریم موسیقی قرار دارد. آمازون ، یوتیوب موزیک ، یاندکس و… تعدادی دیگر از سرویس های پخش آنلاین موزیک هستند که مورد اقبال و استفاده شنوندگان موسیقی قرار گرفته‌‌اند.
نگاهی دقیق‌تر به تعداد اکانت های اسپاتیفای حاکی از این است که در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ ، اسپاتیفای ۵۱۵ میلیون کاربر فعال در سراسر جهان دارد. سرویس اسپاتیفای در یک سال گذشته بیش از ۲۶ میلیون نفر افزایش کاربر داشته است. همچنین تعداد مشترکان پرمیوم اسپاتیفای نیز در سال گذشته بیش از ۲۸ میلیون کاربر افزایش یافته و از ۱۸۲ میلیون مشترک به ۲۱۰ میلیون مشترک رسیده است.
تلاش بازار موسیقی زنده برای رهایی از اختلال کووید-۱۹
مطابق با انتظارات درآمد رویدادهای موسیقی زنده در دوران همه‌گیری کووید-۱۹، بیش از ۷۵درصد کاهش یافت، به‌طوری‌که درامد جهانی موسیقی زنده در سال ۲۰۲۰ به ۷.۳۲ میلیارد دلار رسید. با این حال، موسیقی زنده از همان سال ۲۰۲۱ در مسیر بهبود گام برداشت و در سال ۲۰۲۳ با ۲۸.۸۶ میلیارد دلار ، به سطح درآمد قبل از همه‌گیری کرونا (سال ۲۰۱۹) رسید. این در حالی است که مطابق با پیشبینی‌ها تا سال ۲۰۲۵، درامد بخش موسیقی زنده در صنعت موسیقی با افزایش و جهش درآمدی زیادی همراه نخواهد بود.
استفاده قابل توجه کاربران اینترنت از موسیقی
استفاده از رسانه های اجتماعی انتخاب غالب افراد ۱۶-۴۴ ساله هست و تلویزیون خطی رسانه محبوب و پرمصرف کاربران ۴۵-۶۴ است. با این حال، مصرف موسیقی آنلاین توسط این دو گروه مورد توجه است و موسیقی در سبد مصرفی رسانه ای آن‌ها جایگاه خاصی دارد.
برای مثال کاربران ۱۶-۲۴ ساله اینترنت که روزانه ۲ ساعت و ۵۴ دقیقه را با شبکه های اجتماعی سپری می‌کنند، ۱ ساعت و ۵۷ دقیقه موزیک گوش می‌دهند و دومین رسانه پرمصرف آن‌هاست. به‌طور مشابه ۱۶-۲۴ ساله‌ها هم روزانه ۱ ساعت و ۵۴ دقیقه موسیقی گوش می‌دهند و دومین رسانه محبوب آن‌هاست.
شنوندگان موسیقی آهنگ‌های جدید را از کجا می‌شنوند؟
مطالعه نحوه استفاده از موسیقی و آهنگ افراد نشان می‌دهد که نسل‌های جوان تمایل دارند برای یافتن آهنگ های جدید از رسانه های اجتماعی و برنامه های موسیقی استفاده کنند. در حالی‌که افراد با سن بیشتر (نسل‌های قدیمی) از رادیو برای گوش دادن به محتوای صوتی جدید بهره می‌برند. برای مثال افراد ۱۸-۲۴ سال، بیشتر از برنامه های موسیقی روی گوشی و شبکه های اجتماعی برای شنیدن موسیقی جدید استفاده می‌کنند و انتخاب افراد ۵۵ سال به بالا با اختلاف زیادی رادیو است.
سونی ؛ بهترین شرکت موسیقی
سونی یکی از شرکت های بزرگ در صنعت موسیقی دنیا است که در سال ۲۰۲۳، توانسته است در مجموع ۱۰.۱۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ از بازار موسیقی درآمد کسب کند. درآمد سونی ۶.۶ میلیارد دلار از موسیقی ضبط شده ، ۲.۰۷ میلیارد دلار از انتشار موسیقی و ۱.۵ میلیارد دلار از پلتفرم و رسانه‌های تصویری داشته است.
رکورد دار جایزه گرمی
تا سال ۲۰۲۲، Jay-Z و Beyoncé به‌صورت مشترک با ۸۸ بار نامزد شدن برای جایزه گرمی ، از این حیث رکورددار هستند. Paul McCartney با ۸۱ نامزدی و Quincy Jones با ۸۰ بار نامزد شدن برای جایزه گرمی جشنواره موسیقی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
جمع بندی
صنعت موسیقی با اینکه دربرگیری زیادی دارد و بسیاری از افراد در اغلب اوقات موسیقی گوش می‌دهند، اما از نظر درآمد، بازار بزرگی در مقایسه با سایر صنایع خلاق ندارد. در سال ۲۰۲۳ درآمد موسیقی به ۶۵.۱۷ میلیارد دلار رسیده است. درامد موسیقی ضبط شده همچنان با ۳۱.۲ میلیارد دلاری که دارد پردرآمدترین بخش صنعت موسیقی است. بهترین شرکت موسیقی Sony/ATV که از سال ۲۰۱۲، بزرگترین ناشر بازار موسیقی بوده، در سال ۲۰۲۲ نیز توانسته با سهم ۲۴.۷درصدی که داشته، این عنوان را تکرار کند.
حدود یک‌سوم (۳۰.۵درصد) از مشترکان پخش آنلاین موسیقی مشترک اسپاتیفای هستند. اسپاتیفای ۵۱۵ میلیون کاربر فعال در سراسر جهان دارد که ۲۱۰ میلیون آن‌ها مشترک پرمیوم هستند. موسیقی زنده در سال ۲۰۲۳ با ۲۸.۸۶ میلیارد دلار، به سطح درآمد قبل از همه‌گیری کرونا (سال ۲۰۱۹) رسیده است. همچنین نسل‌های جوان تمایل دارند برای یافتن آهنگ‌های جدید از رسانه‌های اجتماعی و برنامه های موسیقی برای موبایل استفاده کنند. در حالی‌که افراد با سن بیشتر (نسل‌های قدیمی) از رادیو برای گوش دادن به محتوای صوتی جدید بهره می‌برند. این تحولات حاکی از این است که صنعت موسیقی جهان خود را با تعییر و تحولات جاری وفق داده و در مسیری مشخص و بدون -یا اندک- نوسان حرکت می‌کند.
نویسنده: علی روهنده
