مهم ترین ویژگی بحران ها، غیر مترقبه بودن آن است که باعث می شود تصمیم گیران در شرایط سردرگمی و اضطراب قرار گیرند. بحران دنیا گیر ویروس کرونا در حوزه های مختلف ظهوریافته که با توجه به نبودن تجربه مشابه، نه تنها دولت ها و صنعت پزشکی و درمانی، بلکه اکثر بخش های سازمان ها به ویژه بخش های خدماتی، از جمله صنعت هتلداری و گردشگری را مورد مخاطره قرار داده است. سفر و گردشگری ازجمله بخشهایی هستند که در این میان بیشترین آسیب را دیدهاند. خسارت کرونا به گردشگری بسیار زیاد بوده است. کاهش تعداد سفرها در سهماه اول سال ۲۰۲۰ نسبت به سال گذشته بهخوبی نقش کرونا را در ویرانی صنعت گردشگری نشان میدهد. دادههای در دسترس نشان از کاهش ۲۲ درصدی سفرها در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ و کاهش ۵۷ درصدی سفرها در ماه مارس(اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹) دارد. این امر باعث کاهش ۶۷ میلیونی سفرهای بینالمللی شده و حدود ۸۰ میلیارد دلار به درآمدهای صادراتی ناشی از گردشگری بینالمللی خسارت وارد کرده است.
اثرات قرنطینه: کووید-۱۹ سرتاسر دنیا را قرنطینه کرده!
برای اولین بار در تاریخ، در واکنش به یک بیماری همهگیر (پاندمیک)، محدودیتهایی برای سفرهای بینالمللی تعیین شده است؛ بستهشدن کامل مرزها برای گردشگرها و تعلیق پروازهای بینالمللی از جمله این محدودیتها هستند.
با شیوع هرچه بیشتر کووید-۱۹ در کشورهای مختلف، محدودیتهای سفر نیز بیشتر و بیشتر شد. با اعلام وضعیت اضطراری در رابطه با سلامت بینالمللی (PHEIC) در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ (۱۰ بهمن ۱۳۹۸)، بلافاصله ۱۱ مقصد گردشگری، محدودیتهایی برای گردشگرانی که از چین آمده بودند، وضع کردند. اعلام آغاز همهگیری جهانی یا پاندمی در تاریخ ۱۱مارس ۲۰۲۰ منجر به اعمال محدودیتهای سفر در ۸۵ مقصد گردشگری شد. دو هفته پس از اعلام وضعیت پاندمی، تعداد مقاصد گردشگری که محدودیتهای سفر را اعمال کردند، از دوبرابر بیشتر شد و از ۸۵ مقصد به ۱۸۱ مقصد رسید. از ۲۴ مارس تا ۲۰ آپریل ۲۰۲۰ (۵ فروردین ۱۳۹۹ تا ۱ اردیبهشت) محدودیتهای گردشگری در تمام ۲۱۷ کشور دنیا اعمال شد.
درحال حاضر، ۲۵ درصد مقاصد گردشگری دنیا حداقل برای یک دوره ۳ ماهه و حدود ۴۰ درصد مقاصد نیز حداقل برای یک دوره ۲ ماهه محدودیت سفر داشتهاند. درحال حاضر، ۱۵۶ مقصد گردشگری در سرتاسر دنیا وجود دارد که مرزهایشان را بهطور کامل برروی گردشگران بینالمللی بستهاند. از تاریخ ۲۷ آپریل ۲۰۲۰ (۸ اردیبهشت ۱۳۹۹) برخی از کشورها شروع به باز کردن مرزها و اتمام قرنطینه نمودند، اما هنوز هیچیک از کشورها محدودیتهای سفر بینالمللی را برنداشته یا کاهش ندادهاند.
خسارت های ناشی از کرونا بر گردشگری جهان و ایران:
اگر بخواهیم این مسئله را منطقه به منطقه بررسی کنیم، بیشترین خسارت کرونا به گردشگری در آسیا و کشورهای اقیانوس آرام وارد شده است. ورود گردشگر به این قارهها طی سه ماهه اول سال ۲۰۲۰، ۳۵درصد کاهش پیدا کرده است. اروپا با کاهش ۱۹ درصدی، دومین منطقهای است که بیشترین آسیب را از این پدیده متحمل شده است؛ سپس آمریکا با کاهش ۱۵ درصدی، آفریقا با کاهش ۱۲ درصدی و خاورمیانه با کاهش ۱۱ درصدی مواجه شدهاند. شواهد موجود از کاهش ۵۸ الی ۷۸ درصدی سفرهای بینالمللی در سال ۲۰۲۰ حکایت دارد؛ مقدار دقیق این آمار به پیشگیری از همهگیری، مدت زمان محدودیتهای گردشگری و بازگشایی مرزهای کشورها بستگی دارد؛ هرچند که چشمانداز پیشرو همچنان بسیار نامشخص است.
تمامی شواهد، از کاهش ۸۵۰ میلیون الی ۱/۱ میلیاردی سفرهای بینالمللی و خسارت ۸۶۰ میلیارد الی ۱/۲ تریلیون دلاری در درآمد صادراتی ناشی از گردشگری خبر میدهد. این واقعه بزرگترین سقوط صنعت گردشگری در طول تاریخ به شمار میآید. سقوط صنعت گردشگری، حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ میلیون از مشاغل مستقیم گردشگری را در معرض خطر قرار میدهد.
این واقعه بزرگترین سقوط صنعت گردشگری در طول تاریخ به شمار میآید. سقوط صنعت گردشگری، حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ میلیون از مشاغل مستقیم گردشگری را در معرض خطر قرار میدهد.
پر درآمدترین کشورهای جهان در صنعت گردشگری را در این مقاله بخوانید.
جبران خسارت کرونا به گردشگری کشور
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید با ساماندهی تعطیلات بهترین بهره را از لحاظ اقصادی، اعتقادی و معنوی ببریم، افزود: ایران دارای مقاصد بالای گردشگری تفریحی، علمی و مذهبی است در این رابطه کرونا آسیبهای زیادی را به گردشگری کشور وارد و صنعت گردشگری را تعطیل کرد بنابراین مسئولان مربوطه باید با همکاری سایر دستگاهها برنامه ریزی مناسب و منسجمی را برای احیای صنعت گردشگری و بهبود وضعیت آن در پساکرونا داشته باشند.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: ساماندهی تعطیلات دو نوبت در مجلس مطرح اما با واکنشهای متفاوتی مواجه شد البته تعاریف درستی از ساماندهی تعطیلات در جامعه ارائه نشد و بخشی از فضای رسانهای کشور هم آن را به سمت سیاسی شدن برد که در نهایت به جمعبندی و نتیجه نرسیدیم؛ انتظار می رود مجلس یازدهم ساماندهی تعطیلات را در دستور کار قرار دهد.
با مراجعه به مقاله گزارشی از گردشگری داخلی در ایران در نمافر میتوانید آمارهای داخلی را مشاهده کنید.
ترسیم وضعیت گردشگری ایران در زمان بحران به روایت شورای جهانی سفر و گردشگری
براساس گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، سهم گردشگری از اقتصاد کشور یعنی میزان کمک گردشگری به تولید ناخالص داخلی کشور در حدود 48 درصد کاهش داشته است. اشتغال در گردشگری نیز به استناد آمار ارائه شده تحت تأثیر این بحران آسیب دیده است. تا جایی که ارقام نشانگر از دست رفتن در حدود 307 هزار شغل در این صنعت است. میزان درآمدهای حاصل از گردشگران ورودی به کشور از 916,277 میلیارد ریال به 002,37
میلیارد ریال رسیده؛ یعنی پس از شیوع کووید ـ 19 د رآمدهای حاصل از گردشگران خارجی در کشور در حدود 86 درصد کاهش یافته است. در این میان، اگرچه در ترتیب میزان ورودیها تغییراتی صورت گرفته است، اما همچنان پنج کشور اول گردشگرفرست به ایران را همسایگان آن تشکیل میدهند. قابل توجه اینکه کشور عراق چه قبل و چه حین کرونا رتبه اول واردکنندگان گردشگری به کشور را بهبود اختصاص داده است.
دادههای ICAO، نشان از کاهش شدید ۳۸ درصدی ظرفیت صندلی مسافران بینالمللی دارد. طبق پیشبینیهای ICAO، تعداد مسافران بینالمللی در سال ۲۰۲۰ با کاهشی ۴۴ الی ۸۰ درصدی مواجه خواهد شد.
کاهش تاریخی تمامی شاخصهای صنعت گردشگری:
همهگیری کووید-۱۹ خسارت زیادی به صنعت مسافربری هوایی وارد کرده است؛ نمود این امر را میتوان در کنسلی پروازها، گراندینگ هواپیماها و سقوط قیمت حاملهای انرژی بر اثر فشارهای مالی مشاهده کرد. در ماه فوریه، بازار مسافران هوایی بینالمللی، تحتالشعاع عملکرد آسیا و کشورهای اقیانوس آرام و نیز با بسته شدن مرزها در سرتاسر دنیا و اعمال محدودیتهای سفر در ماه مارس(فروردین ۱۳۹۹)، سقوط کرد.
دادههای ICAO، نشان از کاهش شدید ۳۸ درصدی ظرفیت صندلی مسافران بینالمللی دارد. طبق پیشبینیهای ICAO، تعداد مسافران بینالمللی در سال ۲۰۲۰ با کاهشی ۴۴ الی ۸۰ درصدی مواجه خواهد شد. IATA کاهش ۲۲ درصدی تقاضای مسافران بینالمللی را که با معیار «درآمد کیلومتر مسافر» (RPK) سنجیده میشود در ژانویه-مارس و افت ۵۶ درصدی را در ماه مارس نشان میدهد؛ که مشابه کاهش تعداد گردشگران بینالمللی است. طبق پیشبینی IATA تا پایان سال ۲۰۲۰ تقاضا برای مسافرت هوایی در دنیا با کاهش ۴۸ درصدی مواجه خواهد شد.
بنابر آمار ForwardKeys، رزرو سفرهای هوایی در دنیا در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ با کاهش شدید ۸۰ درصدی مواجه بوده است. در این میان، آسیا و کشورهای اقیانوس آرام با افت ۹۸ درصدی، بیشترین خسارت را متحمل شدهاند؛ کاهش رزروها در این کشورها با شروع اعمال محدودیتهای سفر در کشور چین، زودتر از سایر مناطق آغاز شد. رزرو سفرهای هوایی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ در اروپا (با کاهش ۷۶درصدی)، آمریکا (کاهش ۶۷درصدی) و آفریقا و خاورمیانه (کاهش ۶۵درصدی) با افت شدید همراه بوده است. STR اعلام کرده که صنعت هتلداری جهان در مارس ۲۰۲۰ دچار افت دورقمی درآمد برای هر اتاق دردسترس (RevPAR) شده است. در این میان، آسیا (با کاهش ۶۶.۷ درصدی) و اروپا (با کاهش ۶۱.۶ درصدی) بیشترین کاهش را داشتهاند.
سخن پایانی
فاجعه رقم میخورد! کاهش ۶۰ تا ۸۰ درصدی گردشگران
از زمان آغاز پاندمی (همهگیری)، چشمانداز سال ۲۰۲۰ بارها بدتر شده است. همهگیری کرونا پایانی بر رشد پایدار گردشگری بعد از بحران اقتصادی سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ است. خسارت کرونا به گردشگری بعد از جنگ جهانی دوم بیسابقه است و افت تقاضا برای سفرهای بینالمللی باعث کاهش ۸۵۰ میلیون الی ۱.۱ میلیارد گردشگر بینالمللی و نیز خسارت ۹۱۰ میلیارد الی ۱.۲ تریلیون دلاری در بخش درآمدهای صادراتی ناشی از گردشگری میشود. درنتیجه، ۱۰۰ الی ۱۲۰ شغل مستقیم گردشگری در معرض خطر قرار خواهند گرفت. ازآنجا که حدود ۸۰ درصد کسبوکارهای گردشگری، درواقع تشکیلات اقتصادی کوچک و متوسط (SME) هستند، این وضعیت بسیار بحرانی بهشمار میآید.
اطلاع نداشتن از زمان پایان همهگیری، اقتصاد جهان را با بحران مواجه کرده است.
باتوجه به چشمانداز بخش سفر و گردشگری، پیشبینی میشود که اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۰، با افت شدید ۳ درصدی مواجه شود؛ هرچند که بنابر آمار سازمان بینالمللی پول (IMF) انتظار میرود که این وضعیت در سال ۲۰۲۱ بهبود یابد (چشمانداز اقتصاد جهانی، آپریل ۲۰۲۰). براساس بحرانهای قبلی، انتظار میرود که سفرهای تفریحی، بهخصوص سفر برای دیدار دوستان و آشنایان، درمقایسه با سفرهای کاری، زودتر رواج دوباره پیدا کنند. کشورهای سرتاسر دنیا درحال اجرای معیارهای مختلفی برای کاهش تاثیر شیوع کووید-۱۹ و تسریع روند بهبود بخش گردشگری هستند.
با مراجعه به بخش گردشگری در نمافر میتوانید آمارهای داخلی و جهانی این صنعت را مشاهده کنید.