اقتصاد ارمنستان بر روی درآمد حاصل از صنعت گردشگری ارمنستان حسابی ویژه باز کرده است. گردشگری در ارمنستان به ایجاد درآمد و اشتغال کمک میکند. ارمنستان در سال‌های اخیر تلاش‌هایی را برای توسعه صنعت گردشگری خود و بهبود زیرساخت‌های مربوطه صورت داده است تا بتواند بازدیدکنندگان بیشتری را میزبانی کند. این کشور دارای جاذبه های گردشگی متنوعی است که هر کدام جذابیت خاصی دارد. مناطق تاریخی مانند مجموعه صومعه گغارد باستانی و صومعه تاتو قرون وسطایی ، مناظر طبیعی مانند دریاچه سوان و پارک ملی دیلیجان و رویدادهای فرهنگی مانند جشنواره جاز ایروان و جشنواره فیلم زردآلو طلایی از جمله مناطق گردشگری ارمنستان به شمار می‌روند.
درآمد حاصل از گردشگری در ارمنستان متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله این عوامل می‌توان به تفاوت سالها، تعداد بازدیدکنندگان، الگوی هزینه‌های آن‌ها و شرایط اقتصادی وابسته اشاره کرد. دولت ارمنستان نیز به توسعه صنعت گردشگری و توریسم توجه ویژه‌ای دارد. دولت این کشور همواره تلاش میکند که با ارائه خدمات بهتر و بهبود شرایط توریستی ، این صنعت را رونق بخشد. افزایش تعداد هتل های ارمنستان ، رستوران ها و فضاهای تفریحی نیز از دیگر اقداماتی است که در راستای توسعه گردشگری در ارمنستان صورت می‌گیرد.
توسعه گردشگری در ارمنستان
در راستای توسعه صنعت توریسم کشور ارمنستان ، این کشور خود به عضویت سازمان جهانی گردشگری در آمد و در سال 2023 میزبانی اولین مجمع سرمایه گذاری گردشگری را در جهان به عهده گرفت. صنعت گردشگری ارمنستان سعی دارد به استانداردهای جهانی هم برسد. به همین منظور به طور مدوام کیفیت نیروی کار این صنعت را همگام با مهارت و دانش های بین المللی به روزرسانی می کند. با رشد صنعت توریسم در ارمنستان ، تقاضای اشتغال برای این صنعت افزایش پیدا کرده است. شرکت های گردشگری و مشاغل در بخش غذا و اقامتگاه در ارمنستان ، به طور فعال در حال اجرای طرح‌های توسعه منابع انسانی هستند. مراکز آموزش عالی نقش اساسی در تامین پرسنل ماهر برای پشتیبانی از مکان های توریستی در ارمنستان دارند. در همین راستا آموزش فنی و حرفه ای مرتبط با مشاغل گردشگری در ارمنستان رونق گرفته است. دولت ارمنستان با سرمایه گذاری های متعدد از موسسات آموزش عالی در جهت نوآوری و معرفی تخصص های جدید آداب مهمان نوازی و مهانداری حمایت میکند.
تعداد گردشگران در ارمنستان
نمودار زیر تعداد توریست ثبت شده در ارمنستان در هر سال را نشان می دهد. هرکسی که به طور مدوام در طول یک سال در کشور ارمنستان سکونت نداشته است و برای مثال یک شب در آن جا اقامت داشته، توریست به حساب می آید. این آمار بر اساس نظرسنجی بوده است که هدف سفر را نیز در بر می‌گیرد. سفرهای کاری و سایر اهداف سفر غیرگردشگری قبلاً حذف شده‌اند. تعداد افرادی که در یک روز از آنجا عبور می کنند و به عنوان مثال، خدمه کشتی یا پروازها در بیشتر کشورها توریست و گردشگر در ارمنستان محسوب نمی شوند. اگر یک شخص در طول یک سال بیش از یک بار به داخل و خارج سفر کند، هر بازدید دوباره حساب می شود.
برنامه توسعه گردشگری ارمنستان از سال 1995 در این کشور آغاز شد. همانطور که در نمودار فوق مشاهده میشود، سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ارمنستان منجر به افزایش هر ساله گردشگران حاضر در این کشور شده است. به طوری که از رقم 150.000 هزار توریست در سال به رقم حدودا 2 میلیون بازدیدکننده از جاهای دیدنی ارمنستان تا سال 2019 رسیده است.
با شروع دوران فراگیری ویروس کرونا یعنی از سال 2019، صنعت گردشگری در تمامی کشورها با چالشی بزرگ رو به رو شد به طوری که می‌توان خسارات ناشی از کرونا بر صنعت گردشگری را مورد بررسی قرار داد و ارمنستان هم از اثرات آن دور نماند. اما با پایان پاندمی کووید 19 شاهد افزایش گردشگران در ارمنستان هستیم.
درآمد گردشگری ارمنستان
جدول زیر نشان می دهد، در سال 1995 درآمد گردشگری کشور ارمنستان بیش از 14 میلیون دلار بوده است. در عرض 26 سال، وابستگی کشور به توریسم به شدت افزایش یافته است تا جایی که در سال 2019 به 1.5 میلیار دلار می رسد. درآمد ارمنستان از گردشگری که در این جدول نمایش داده شده است، بدون در نظر گرفتن هزینه کردهای این سالها برای افزایش درآمد و رشد صنعت توریسم در ارمنستان است.
برای بررسی درآمد صنعت توریسم ارمنستان پس از شروع پاندمی کرونا نمودار زیر تهیه شده است که از افت شدید درآمدزایی ارمنستان از صنعت گردشگری از سال 2019 حکایت دارد. از سال 2021 با پایان یافتن ترس وجود کرونا و از سرگیری گردشگری در جهان ، صنعت گردشگری در ارمنستان جان تازه‌ای گرفته است به طوری که در سال 2022 حدودا 2.5 میلیارد دلار درآمد از گردشگری به دست آورده است.
سهم صنعت توریسم در اقتصاد ارمنستان
تولید ناخالص ملی ( GNP ) یک شاخص مهم در تعیین اندازهی اقتصاد یک کشور است. این شاخص درآمد افراد یک کشور را صرف نظر از موقعیت جغرافیای آنان و تنها با توجه به ملیت افراد بررسی میکند. به همین جهت برای بیان تاثیر صنعت گردشگری در اقتصاد یک ملت از این شاخص استفاده می شود. صنعت توریسم در ارمنستان همواره یکی از بازوهای پر توان رشد اقتصادی در این کشور بوده است. در سال 2013 بازدید از مناطق گردشگری ارمنستان 8 درصد از تولید ناخالص ملی این کشور را تشکیل داد. با توسعه این صنعت و شهرهای گردشگری ارمنستان تا سال 2019 نزدیک به 12 درصد از GNP ارمنستان مدیون صنعت گردشگری شد.
آمار گردشگران کشور ارمنستان
یک راهنمای عالی برای ارتقا صنعت توریسم یک کشور، بررسی این است که گردشگران هر مکان توریستی از کدام مناطق جهان سفر می کنند. بر اساس اطلاعات به دست آمده بیشترین تعداد گردشگران ورودی به ارمنستان از قاره اروپا بوده اند. گردشگران قاره آمریکا 15% و قاره آسیا 6% از توریست های ارمنستان هستند. اگر بخواهیم به تفکیک کشورهای توریست های ورودی به ارمنستان را بنویسم به ترتیب روسیه، گرجستان و گردشگران ایرانی هستند. کشور ارمنستان با تحلیل این اطلاعات و آماده سازی امکانات مورد نیاز گردشگر هایی که از این کشورها سفر می کنند، توانسته درآمد ارمنستان از گردشگری را افزایش دهد.
جمع بندی
صنعت توریسم توانسته در دودهه اخیر، اقتصاد ارمنستان را متحول کند. توسعه و بهبود شرایط مناطق و جاهای گردشگری در ارمنستان باعث افزایش تعداد بازدیدکنندگان و درآمد حاصل از گردشگری شده است. ارمنستان به دلیل برخورداری از جاذبه‌های تاریخی، مناظر طبیعی و رویدادهای فرهنگی متنوع توانسته بازدیدکنندگان را جذب کند. دولت نیز به توسعه صنعت گردشگری ارمنستان توجه ویژه‌ای داشته است. تعداد هتل‌ها، رستوران‌ها و فضاهای تفریحی نیز در نقاط مختلف این کشور افزایش یافته است. همچنین، توسعه گردشگری در ارمنستان منجر به افزایش تقاضا برای اشتغال در صنعت گردشگری و مشاغل مرتبط شده است.
آمار تعداد گردشگران در ارمنستان نیز از سال 1995 به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در سال های اخیر بیشترین توریست ورودی به ارمنستان به رقم یک میلیون و هفتصد نفر رسیده است. بیشترین سطح کسب درآمد ارمنستان از صنعت گردشگری در سال 2019 حدودا 1.5 میلیارد دلار بوده است. ارمنستان همچنان توانسته است با وجود چالش‌هایی نظیر شیوع ویروس کرونا، جذابیت خود را برای گردشگران حفظ نماید و افزایش تعداد گردشگران را تجربه کند.
