بردگیم board game یک شاخه سودآور از صنعت سرگرمی در جهان است. گفته میشود در سال 2022 درآمد بازار بازیهای تختهای به حدود 3 میلیارد دلار رسیده و تا سال 2027 به حدود 5 میلیارد دلار خواهد رسید. بردگیم شاید یکی از قدیمیترین بازیهای جهان برای سرگرمی انسان باشد. در طول تاریخ، بشر با بازی و سرگرمی ارتباطی پیوسته داشته است. شواهد غیرقابل انکار تاریخی نشان میدهد نباید به انواع بازیها بهعنوان یک سرگرمی بیهوده نگریست. چراکه بازیکردن و تفریح نماد زنده بودن انسانها بوده و هست.
در میان انواع بازیهای مختلف، بازیهای رومیزی یا به اصطلاح امروز، بردگیم ها یکی از سرگرمیهای قدیمی و اصیل میان انسانها بوده است. بردگیم یک شیوه کاملاً مدرن برای بازی و سرگرمی است؛ اما ریشههای کهن مثل شطرنج دارد. بازی روی یک سطح صاف با تعدادی مهره، تاس و یک صفحه زمینه، شکل کهنی از سرگرمی است. اما بازیهای تختهای جدید امروزی با داستانها و سناریوهای مختلف و با مهرهها و شخصیتهای متنوع ساخته میشوند که شباهت چندانی با نیاکان خود ندارند.
در تاریخچه بازی رومیزی شاید نتوان درباره اولین و قدیمیترین بازی فکری انجامشده توسط بشر اطلاعات دقیقی استخراج کرد. اما در ادامه با دادههایی از تاریخچه بردگیم سیر زمانی توسعه این بازیها ذکر خواهد شد که بیشتر نقش و مزایای بازیهای رومیزی در تاریخ را معلوم میکند.
قدیمیترین و بهترین بازیهای تختهای
بازی با تاس|Rolling the Dice
تاس بهعنوان یک مکعب 5000 ساله کوچک، یک اختراع مدرن نیست! در واقع تاس یکی از قدیمیترین ابزارهای بازیهای روی میز است. باستانشناسان در حین کاوش در جنوب شرقی ایران مجموعهای از تاسهای 3000 ساله را کشف کردند. بهصورت دقیق نمیدانیم که ایرانیان اولیه کدام بازی با تاس را به غیر از بازی تخته نرد Backgammon انجام میدادند، اما محبوبیت تاس بازی در طول قرنها ادامه داشته است.
بهتازگی نمونه انواع تاسهای قدیمی در کشور ترکیه یافت شده که قدمت آن به حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. البته در قدیم شکل تاس به شکل امروزی نبوده است. آنها را از جنس عاج فیل و نوعی چوب میساختند. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی انواع بازیهای رومیزی که تاس نقش جدی در آن داشت در قرن چهاردهم انگلستان پدیدار شد. جایی که پای بازیهای شرطی بر پایه شانس و تقدیر به اقتصاد و گردش مالی کسبوکارها باز شد. یک تاس کوچک و سرگرمیهایی از جنس بردگیم، بهتدریج پایهگذار صنعت کازینو در جهان شد.
بازیهای دومینو و بازی کاشی|Tiles & Dominoes
نمونههایی از بازی کاشی در چین وجود دارد که بیش از 2900 سال قدمت دارند. بازی دومینو 1000 سال بعد در زمان سلسله سونگ ظهور کردند. با این حال تخمین زده میشود که انواع چالش دومینو در غرب در قرن هجدهم میلادی رواج یافت.
معروفترین بازی کاشی بازی ماهجونگ قدیمی Mahjong است. این محبوبترین بازی کاشی جهان منشأ چینی دارد که تا قرن نوزدهم هیچگاه وارد بازارهای جهانی نشد.
بازیهای دومینو و کاشی بازی از اولین بردگیمهای تاریخ شرق آسیا بود که شانس و تقدیر نقش مهمی در آن نداشت. در واقع قدرت تحلیل و تفکر در این نوع بازیهای تختهای حرف اول را میزد. دومینو بازی جدید نقش بازیهای رومیزی در تاریخ را بیشازقبل برای نسلهای بعد پررنگ کرد.
بازیهای کارتی|Card games
بازیهای کارتی دورهمی اختراع جدیدتری هستند. باز هم اولین ورق بازی در چین باستان انجام گرفتهاست. آنها در دوران سلسله تانگ (قرن ششم تا قرن نهم پس از میلاد) بازی میشدند. بازیهای پاسور در قرن چهاردهم به اروپا رسیدند. مدلهای اولیه بازیهای ورق بسیار شبیه کارتهای تاروت بودند. همچنین میتوان انواع بازیهای کارتی نسخههای مدرن و کلاسیک قرون وسطایی را به صورت دیجیتال و بازیهای ورق آنلاین در پلتفرمهای بازی دیجیتال امروزی تجربه کرد. درآمد بازیهای پاسور و ورق بازی در سال 2023 دقیقاً 7 میلیارد دلار بوده است. این عدد تا سال 2027 به بیش از 9 میلیارد دلار میرسد.
بازیهای رومیزی Board Games|اجداد قدیمیتر دنیای بازی
اگر از بردگیم های معروف نظیر بازی مونوپولی Monopoly یا بازی اسکربل Scrabble لذت میبرید، شما یک احساس لذتبخش مشترک 5000 ساله با مصریان باستان دارید. شاید ما قوانین اولیه این بازیها را ندانیم، اما یک تابلوی نقاشی از بازی تختهای معروف سنت یا سینیت Senet وجود دارد که قدمت آن به حدود 3500 سال قبل از میلاد بازمیگردد.
اختراع اولین بردگیم چینی معروف در سال 200 قبل از میلاد بود. همچنین در اروپای غربی از سال 400 قبل از میلاد، بازی فکری تافل Tafl که بسیار شبیه به شطرنج بود را بازی میکردند. در واقع بوردگیم ها نقش بازیهای رومیزی در تاریخ را به بلوغ رساندند. بازی گو Go یا وی چی مربوط به سال 200 قبل از میلاد و از بازیهای تختهای قدیمی تاریخ متعلق به کشور کره جنوبی است. تاریخچه بازی تخته نرد در ایران حدود سال 600 پس از میلاد (بهوسیله تاس)، شطرنج از هند در همان زمان و بازی دوز Nine Men’s Morris از انگلستان قرون وسطی میباشد. البته که بسیاری فکر میکنند این بردگیم از امپراتوری روم نشأت گرفته است. بازی مارها و نردبانها Moksha Patam همان بازی مار و پله معروف قدیمی، یکی از محبوبترین بازیهای کودکانه در جهان است که در قرن شانزدهم و در هند آغاز شد.
سهم بازیهای رومیزی و بردگیمها در صنعت سرگرمی مدام بیشتر میشود. این را میتوان از روند فروش بازیهای رومیزی جدید در آمریکا و کانادا حدس زد.
تأثیر تاریخچه بردگیمها
بازیهای ژانر استراتژیک در میان بردگیم ها تقریباً 26 درصد از سهم بازار صنعت بازی در جهان را در سال 2022 به خود اختصاص دادهاند. این عدد نتیجه فعالیت چند سال یا چند دهه نتیجه نمیباشد. برای پیبردن به این اعداد و ارقام باید داستان بازیهای تختهای تاریخی را بیشتر زیر ذرهبین قرار دهیم. با یک نگاه ساده به تمدنهای پرشکوه بشری میتوان دریافت آنها برای همه اقدامات خود دلیل و توجیه منطقی داشتهاند. بازیها فکری و سرگرمی نیز این قاعده مستثنی نبودهاند. از آنجا که بازیهای رومیزی جزئی از میراث فرهنگی کشورها بوده است، دلایل خوبی برای تجربه این بردگیمهای کلاسیک وجود دارد که در ادامه به دو نمونه بارز از دلایل بازیکردن بهترین بردگیم های معروف استراتژیک اشاره خواهیم کرد.
بازی برای تقویت قدرت تفکر استراتژیک
معمولاً بهترین بازیهای رومیزی جهان از یک صفحه و چند مهره تشکیل میشوند. در نگاه اول همه چیز ساده است. اما با همین اجزای ساده میتوان پیچیدهترین نقشهها و استراتژیها را برای حمله یا دفاع در یک میدان مبارزه طرحریزی کرد. همان اتفاقی که به گواه تاریخشناسان در سال ۱۸۶۳ میلادی و در زمان جنگهای داخلی آمریکا American Civil Warرخ داد. رونق بردگیم در آمریکا با نبرد عظیم گتیسبرگBattle of Gettysburg مصادف شده بود. فرماندهانی که به شدت طرفدار بازی استراتژی تختهای فتح پرچم stratego بودند و نبوغ نظامی آنها باعث شد تا پایتخت جنوبیهای منطقه آمریکا به راحتی سقوط کند.
از آنجا که تجربه بردگیم ها به مهارت تفکر استراتژیک شما کمک میکند، درک ماهیت این بازیهای فکری در نگاه بلندمدت و تصمیمگیری شما در زندگی شخصی تأثیر زیادی دارد. آموزش بازیهای رومیزی توأم با آموزش روشهای ارزیابی موقعیت، تفکر استراتژیک را بهعنوان یک ابزار کارآمد برای خلق آینده شما به ارمغان میآورد.
بازیهای تقویت و افزایش قدرت استنتاج و استدلال
اگر بازیهای گروهی مانند مافیا را بازی نکرده باشید، حداقل یک بار اسم آن را شنیدهاید. گیم پلی بازیهای مافیا بر اساس استدلالهای منطقی پیش میرود. علوم پیرامون استدلال منطقی از زمان یونانیان باستان رواج داشته است. از طرفی ریشه بعضی از بردگیم های معمایی (نقش منفی) و مبتنی بر استدلال مانند Pesseia از ادبیات یونانی وام گرفته شده است. پس میتوان نتیجه گرفت که انواع بازیهای تختهای میتوانند ما را مانند پیشینیان خود با مهارتهای شناختی و ادراکی آشنا کند. با کمترین تئوری و جزوههای آموزشی میتوانید زمینههای یادگیری و تقویت و افزایش قدرت استدلال خود را به وسیله بردگیمها و بهترین بازیهای رومیزی فراهم کنید.
جمعبندی
درآمد صنعت بازی در بازار بردگیم ها در سال 2022 به حدود 3 میلیارد دلار رسیده و تا سال 2027 به حدود 5 میلیارد دلار خواهد رسید. انواع بازی ژانر استراتژیک بهعنوان محبوبترین ژانرهای بازی در میان بهترین بازیهای رومیزی فکری، تقریباً 26 درصد از سهم بازار را در سال 2022 به خود اختصاص دادهاند.
انواع بازی میزی یک سرگرمی گروهی است که میتواند به تقویت همبستگی در یک جمع، رشد مهارتهای اجتماعی و بهبود روابط کمک کند. این بازیهای استراتژیک همچنین میتوانند به افزایش قدرت تفکر استراتژیک و قدرت استدلال بازیکنان کمک کنند. از دیگر انواع بازیهای روی میزی یا بازیهای تختهای یا همان بردگیم میتوان به بازی با تاس، انواع بازی کاشی و بازیهای کارتی و ورق بازی و پاسور اشاره کرد. درآمد بازیهای کارتی و پاسور بازی در سال 2023 دقیقاً 7 میلیارد دلار بوده است. این مبلغ تا 2027 به بیش از 9 میلیارد دلار میرسد.
منابع
- Statista
- ICV2