حافظ با همه شاعران فارسی فرق میکند. او جزئی از زندگی ماست. با دیوان او فال میگیریم، شبهای یلدا شعر میخوانیم و حتی تکدیگران سر چهارراهها شعرهای او را میفروشند. او عصاره فرهنگ ماست، هرچه حافظ را بیشتر بشناسیم از ایرانی بودنمان خوشحالتر خواهیم بود! دادههای زیر حاصل بررسی تمام اشعار حافظ از سایت گنجور است.
بر اساس این دادهها حدود ۲۷ درصد غزلیات حافظ شیرینسخن به توصیف عشق عاشقانه، الهی و افلاطونی و همچنین زیبایی معشوق میپردازد. نزدیک به ۲۰ درصد اشعار او به نوشیدن شراب و مستی معنوی اختصاص دارد، در حالی که نفاق و ریا را نقد میکند. تقریباً ۱۶ درصد این اشعار حاوی مضامین عرفانی چون اعمال صوفیانهی سماع و فنا، اتحاد با معشوق الهی و محکومیت نفاق و ریا است. همچنین حدود ۱۳ درصد اشعار او به توصیف طبیعت به عنوان نمادی از جمال الهی میپردازد.
علاوه بر این، ۹ درصد غزلیات حافظ دربارهی سرنوشت و تقدیر و مقدرات آسمانی است اما او به نقش انسان در سرنوشت خود نیز تأکید دارد. حافظ در حدود ۷ درصد از شعرهایش درد جدایی و سوز عشق را بیان میکند.
حافظ در ۵ درصد از شعرها مشخصا ریاکاری و تقوای دروغین را محکوم میکند. همچنین در ۳ درصد اشعارش به لذت بردن از لحظه تأکید دارد.