سینما بهعنوان یکی از صنایع فرهنگی و خلاق، در تلاقی هنر، فناوری و اقتصاد نشسته است. به همین خاطر برای موفقیت در آن باید نگاهی جامع و چند جانبه داشت. نگاهی که برای پاسخگویی به نیازهای فرهنگی و هنری کشور باید این سه ظلع را توامان و بهدرستی نظاره کرده و با توجه به شرایط و اقتضائات موجود دست به سیاستگذاری، برنامهریزی و اجرا بزند. یکی از ملزومات مهم برای این کار داشتن آمار و اطلاعات (داده) و استفاده از آن است. با اینکه یکی از معظلات شایع و جدی کشور در حوزههای مختلف (از جمله فرهنگی) گردآوری و دسترسی به دادهها در یک چارچوب مشخص و منظم است، اما صنعت سینما در این حوزه چند گام جلوتر قدم میزند.
سازمان سینمایی از سال 1364، هر ساله دادههای سینمای ایران را گردآوری و در قالب گزارشی بهنام «سالنامه آماری فروش و فیلم و سینمای ایران» در دسترس قرار داده است. این گزارش آمار و اطلاعات فروش سینمای ایران را از دو منظر فیلمهای سینمایی (اسامی فیلم های به نمایش درآمده ایرانی و خارجی، ژانر فیلمهای ایرانی، کشور سازنده فیلم های خارجی، میزان فروش و تماشاگر به تفکیک فیلم) و سینما (تعداد سینما، تعداد سالن، قیمت بلیت، میزان فروش، تعداد تماشاگر، میزان کارایی) در دو سطح و گستره کشوری و استانی بررسی میکند.
بر اساس این گزارش، 98 فیلم سینمایی متشکل از 17 فیلم گروه هنر و تجربه، 59 فیلم ایرانی و 22 فیلم خارجی در سال 1401 اکران شدهاند. فیلمهای ایرانی بخش اعظم تماشاگران و فروش گیشه را به خود اختصاص دادهاند. فیلم «انفرادی» با بیش از 2.4 میلیون تماشاگر و 77.5 میلیارد تومان فروش، پرفروشترین و پرتماشاگرترین فیلم سال بوده است. فیلمهای خارجی نیز حضور چشمگیری در سینماها نداشتهاند. عمده فروش و تماشاگران سینمای ایران، در استان تهران و چند استان بزرگ دیگر متمرکز است و استانهایی مثل زنجان، قزوین و خراسان رضوی از نظر میزان کارایی سینما عملکرد خوبی داشتهاند.
به طور کلی، یافتههای این گزارش میتواند راهنمای مفیدی برای سیاستگذاری و برنامهریزیهای آتی در صنعت سینمای کشور باشد. بهگونهای که تحلیل دقیق این دادهها در شناسایی فرصتها و چالشهای پیشرو و اتخاذ تدابیر لازم برای رفع موانع و رشد صنعت سینما نقش مفید و مؤثری دارند.
آمارها و مطالبی که بهطور دقیقتر در گزارش بررسی میشوند:
- وضعیت سینمای کل کشور سال 1401
- فیلمهایی که روانه اکران شدند
- عملکرد فیلمهای سینمایی ایرانی
- عملکرد فیلمهای سینمایی خارجی
- گروه هنر و تجربه و سالنهایی اغلب خالی
- نگاهی به وضعیت سینماهای کشور
- سینماهایی با بیشترین تعداد سالن
- نگاهی به فروش سینمای ایران از منظر استانی
- توزیع تماشاگران سینمای ایران از منظر استانی
- استانهای برتر از نظر میزان کارایی سینما
- سینماهای پرفروش و پرتماشگر کشور
- سینماهایی با بالاترین میزان کارایی
- و…