کتابخانهٔ اسباب‌بازی

کتابخانهٔ اسباب‌بازی: نگاهی به تجارب جهانی و پیشنهادی برای راه‌اندازی کتابخانهٔ ملی اسباب‌بازی در ایران

کتابخانهٔ اسباب‌بازی نخستین مقالهٔ پژوهشی است که در ایران با هدف معرفی کتابخانه‌های اسباب‌بازی جهان نگارش شد. بررسی اهداف‌، بودجه، اندازهٔ مجموعه، خدمات، فعالیت‌ها، انواع مواد، روش سامان‌دهی، قوانین و مقررات و ساختار‌های این نهاد در این پژوهش گنجانده شده‌ است. منبع این گزارش وب‌سایت و پورتال‌های ۵۰ کتابخانهٔ اسباب‌بازی موجود است. در این پژوهش تاریخچهٔ پیدایش این کتابخانه‌ها، نوع این سازمان کتابخانه‌ای و سال تأسیس آنها به دقت مطالعه شده است.

بر اساس تحقیق‌های صورت گرفته، عمدهٔ این کتابخانه‌ها با همکاری نیکوکاران و بنیادهای نیکوکارانه به وجود می‌آیند. با توجه به گسترش این نوع کتابخانه‌ها در کشورهای توسعه یافته و فوایدی که داشتند، حتی در اردوگاه‌های پناهندگان فلسطینی و کشورهای آفریقایی نیز برپا شده‌اند. این کتابخانه‌ها متشکل از کتاب‌های کودکان و اسباب‌‌بازی‌های مخصوص سنینی است که مخاطب هدف این کتابخانه‌هاست. عنصر اصلی تشکیل‌دهندهٔ کتابخانه‌ها، اسباب و وسایل بازی‌اند. مخاطب اصلی این کتابخانه‌ها نیز کودکان و بزرگ‌سالان‌اند. کودکان از سنین چندماهگی تا قبل از نوجوانی و مخاطب بزرگ‌سال را نیز مربیانی که با کودکان سروکار دارند، متخصصان حوزهٔ کودک و والدینی که با کودکان بازی می‌کنند، تشکیل می‌دهند.

در پایان این پژوهش ممکن است این سوال پیش آید که کتابخانه‌های اسباب‌بازی به چه کاری می‌آیند آن هم زمانی که با مهدهای کودک نیز در ظاهر وظایف یکسانی دارند؟ پاسخ این پرسش با مرزبندی مهدهای کودک و کتابخانه‌های اسباب‌بازی و شناساندن تفاوت‌های این‌ها مشخص می‌شود. در این پژوهش دلایل مهمی برای ضرورت تأسیس این کتابخانه‌ها برشمرده می‌شوند.