پس از جنگ جهانی دوم کشورها به طور مشخص به گردشگری به‌مثابه یک صنعت درآمدزا نگاه کردند. کشور خلیجی کوچک اما نفت‌خیز امارات هم از اواسط دهه 2000 توجه ویژه‌ای به صنعت توریسم داشته است. دولت امارات تلاش کرده تا با سرمایه‌گذاری وسیع، این کشور را به یک مقصد دائمی گردشگری در دنیا تبدیل کند. این کار را با توسعه جاذبه‌های گردشگری امارات و البته ایجاد مکان‌های دیدنی جدید انجام داده است. مثل ساخت هتل و برج‌های بزرگی همانند برج خلیفه دبی، افتتاح تم‌پارک‌های مختلفی مثل لگولند و دنیای فراری، ایجاد سایت‌های صحرانوردی، میزبانی مسابقات و رویدادهای مطرح ورزشی مثل مسابقه فرمول یک ابوظبی و برگزاری رویدادهای فرهنگی بزرگی چون نمایشگاه اکسپو دبی 2020. نمودار زیر بیانگر میزان درآمد صنعت گردشگری در امارات از سال 1995 تا 2020 است.

نمای کلی گردشگری امارات در سال‌ های اخیر

در بازه ده ساله اخیر صنعت گردشگری در امارات با رشد ثابتی روبرو بوده است. این رشد نتیجه سیاست‌گذاری کلان و سرمایه‌گذاری‌های بی‌وقفه این کشور در این زمینه است. اما همه‌گیری کرونا بیشتر صنایع پرسود اقتصادی و شاید بیش از همه گردشگری را دچار چالش جدی کرد. ازاین‌رو تعداد گردشگران در سطح جهانی و همچنین در امارات متحده عربی کاهش بسیار شدیدی نسبت به پیش از دوران همه‌گیری داشت. با کاهش شدت بیماری در سال 2021 و 2022 امارات سیاست‌هایی را در پیش گرفت تا ضرر این ایام جبران شود و مجدداً رشد صنعت گردشگری به حالت طبیعی برگردد. طبق آمار تعداد گردشگران امارات بعد از ایام کرونا رشدی تصاعدی داشته است. پیش‌بینی می‌شود تا پایان 2023 به میزان قبل از همه‌گیری بازگردد.

نمایشگاه اکسپو دبی expo 2020

در سال 2013 شهر دبی موفق شد تا میزبانی نمایشگاه بین‌المللی اکسپو 2020 را در میان رقبای سرسختی چون ازمیر ترکیه، سائوپائولوی برزیل و یکاترینبورگ روسیه از آن خود کند. اکسپو مجموعه نمایشگاه‌های بین‌المللی است که هر پنج سال به میزبانی یک شهر برگزار می‌شود. در expo محیطی برای نمایش دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و چشم‌انداز توسعه هر کشور فراهم می‌شود. پیشینه برگزاری این نمایشگاه به اواسط قرن نوزدهم باز می‌گردد. اکسپو در هر نوبت از برگزاری 6 ماه طول می‌کشد. این نمایشگاه عمدتاً جایی برای معرفی ایده‌ها، فناوری‌ها و پیشرفت‌های نوین است. ابعاد اهمیت اقتصادی و اجتماعی این نمایشگاه به‌قدری گسترش ‌یافته است که آن را بعد از جام جهانی فوتبال و مسابقات المپیک سومین رویداد بزرگ بین‌المللی در جهان می‌نامند.

دبی با یک سال تأخیر به علت همه‌گیری کرونا و با شعار «پیوند ذهن‌ها، خلق آینده»، اکسپو 2020 را به‌عنوان یکی از مکان‌های دیدنی دبی در سال 2021 افتتاح کرد. از نمایشگاه اکسپو دبی که یک میلیون مشارکت‌کننده داشت، 25 میلیون بازدیدکننده دیدن کردند که 70 درصد آن‌ها غیربومی و گردشگر خارجی در امارات بودند. طی برگزاری نمایشگاه جهانی expo 2020 از مکان‌های دیدنی امارات حدود 270 هزار شغل جدید ایجاد شد. طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده اکسپو دبی از روز قبول میزبانی در سال 2013 تا افق 2031 بیش از 120 میلیارد درهم درآمد برای اقتصاد امارات آورده خواهد داشت.

اکسپو 2020 دبی به طور خاص از نظر گردشگری هم اهمیت بسیار بالایی برای کشور امارات داشت. چرا که همه‌گیری کرونا در سال 2020 موجب سقوط صنعت گردشگری امارات شده بود. اما به‌مرور و از آغاز سال 2021 محدودیت‌های کرونایی کاهش یافت و روندهای اقتصادی درآمد صنعت گردشگری مجدداً صعودی شدند. ارمغان مهم expo 2020 برای امارات به‌عنوان یکی از مکان‌های دیدنی لاکچری دبی، جذب مجدد گردشگران خارجی بعد از سقوط بی‌سابقه یک‌ساله بود. با اتمام نمایشگاه اکسپو دبی در سال 2022 آمارها به‌خوبی نشان می‌دهد تمایل گردشگران خارجی برای بازگشت مجدد به دبی نسبت به بازه مشابه سال گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است.

گردشگری سلامت در امارات

بیشتر کشورهایی که در زمینه گردشگری سلامت سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به طور طبیعی و از پیش، پایه‌های پزشکی و درمانی قدرتمندی داشته‌اند. این کشورها روی همین پایه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با توسعه آن جاذبه گردشگری سلامت خود را برجسته کرده‌اند. اما کاری که امارات انجام داده هوشمندانه‌تر بوده است. امارات به طور طبیعی دارای صنعت پیشرفته پزشکی بومی نبوده؛ اما صنعت گردشگری سلامت ناگزیر از داشتن تعداد قابل‌قبولی از پزشک آن هم باکیفیت مطلوب است. پس امارات چاره‌ای جز واردات پزشک‌های غیربومی نداشت. این کار ابوظبی ازآن‌جهت هوشمندانه است که به جاذبه‌های معمول گردشگری خود یک جاذبه دیگر هم افزود بدون آنکه خودش به شکل بومی این ظرفیت را دارا باشد. گفته می‌شود میزان سرمایه‌گذاری این کشور در این حوزه در چند سال گذشته بیش از یک میلیارد درهم بوده است.

آینده صنعت گردشگری در امارات

رشد صنعت توریسم امارات با روند قابل‌پیش‌بینی ای در حال حرکت بود که همه‌گیری کرونا اختلالی در این روند ایجاد کرد. همان گونه که پیش‌تر اشاره شد دولت امارات برنامه‌ریزی‌هایی برای بازگشت به روند صعودی این صنعت را پی گرفت که از مهم‌ترین آنها افزایش سرمایه‌گذاری بر روی مکان‌های دیدنی امارات و صنعت گردشگری به میزان قابل‌توجهی است. پیش‌بینی می‌شود تا افق 2027 این سرمایه‌گذاری به بیش از 74 میلیارد درهم امارات برسد.

علاوه بر این پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا پایان سال 2024 سهم گردشگری امارات از تولید ناخالص داخلی (GDP ) و همچنین سهم گردشگری از ایجاد شغل در این کشور از میزان آن‌ها در ایام پیش از همه‌گیری فراتر خواهد رفت. این رشد تا افق 2028 با درصد قابل‌توجهی ادامه خواهد داشت.

کلام آخر

امارات از اوایل دهه ۲۰۰۰ به‌طورجدی به گردشگری ورود کرد و سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام داد. این اقدامات شامل توسعه جاذبه‌های گردشگری و جاذبه‌های دیدنی امارات و ایجاد مکان‌های دیدنی جدید در این زمینه بود. پیش‌بینی می‌شود تا افق 2027 این سرمایه‌گذاری به بیش از 74 میلیارد درهم امارات برسد. نتیجه‌ی این سرمایه‌گذاری‌ها رشد سالانه ثابت درآمد امارات از صنعت توریسم و گردشگری بود.

یکی از نقاط عطف صنعت گردشگری امارات، برگزاری نمایشگاه اکسپو 2020 در دبی بود. Expo 2020 یک میلیون مشارکت‌کننده و 25 میلیون بازدیدکننده داشت که 70 درصد آن‌ها گردشگر ورودی  امارات بودند. طی برگزاری نمایشگاه جهانی اکسپو دبی حدود 270 هزار شغل جدید ایجاد شد. این نمایشگاه باعث شد گردشگری امارات خیلی سریع دوران نقاهتِ پساکرونایی خود را پشت سر بگذارد.

منابع:

DUBAI TOURISM STATISTICS 2023 (INFOGRAPHICS)

https://www.statista.com/statistics/734691/uae-capital-investment-in-tourism-as-contribution-to-gdp/ : WTTC

https://www.ceicdata.com/en/indicator/united-arab-emirates/tourism-revenue

An Ultimate Guide to Expo 2020 Dubai – Facts & Statistics

https://s3.amazonaws.com/tourism-economics/craft/Google-UAE-Final2.pdf

https://medicaltourism.review/countries/united-arab-emirates

https://www.vaidam.com/knowledge-center/medical-treatment-uae-medical-tourism-uae

گردشگری سلامت پلی میان سلامتی و سفر

گردشگری سلامت پلی میان سلامتی و سفر